آثار روزه

روزه تنها يك عمل ساده فردي توسط پرهيزگاران كه از روي ايمان و تقوي انجام مي‌شود، نبوده بلكه امري واجب براي تمام افراد جامعه محسوب مي‌شود. آثار و بركات روزه و ماه مبارك رمضان در منابع و متون مختلف ديني و مذهبي مطرح و از سوي علما و روحانيون تشريح و تفسير شده است. اما روزه و آثار آن كمتر از نگاه يك مسلمان غربي تصوير شده است. آنچه به دنبال مي‌‌آيد، تفسير و برداشت فاطيما يا بيلادي يك زن مسلمان فرانسوي از روزه در ماه مبارك رمضان است. با هم مي‌خوانيم.

فوائد روزه

روزه تنها يك عمل ساده فردي توسط پرهيزگاران كه از روي ايمان و تقوي انجام مي‌شود، نبوده بلكه امري واجب براي تمام افراد جامعه محسوب مي‌شود. روزه فقط امساك از خوردن و آشاميدن نيست بلكه رعايت و عمل كردن به مجموعه‌اي احكام و دستورات مربوط به خوراك، جسم، روح و اخلاق است كه موجب تغيير عادات و رفتار جامعه مي‌شود. اثرات مفيد روزه عبارتند از:
1 – تقويت اراده و صبر در زندگي:روزه ماه رمضان، همان‌طور كه در اسلام واجب شمرده شده است، بهترين روش يادگيري و تمرين صبر مي‌باشد. اين حقيقت، آشكارا و به طور واضح در تمامي متون مذهبي و مقدس مورد تاكيد قرار گرفته است.
خداوند در اين مورد مي‌فرمايد:«به تمامي اعمال نيك فرزندان آدم، ثوابي معادل 10 يا 700 برابر آنچه انجام داده‌اند، اعطا خواهد شد. به جز پاداش صبر، كه خود شخصاً پاداش آن را خواهم داد و روزه گرفتن همان صبر است.» حضرت محمد(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نيز در مورد ماه رمضان چنين فرموده‌اند:
«رمضان ماه صبر است و بهشت با صابرين است.»
به طور كل، روزه به معناي خودداري از برآوردن نياز مبرم، طبيعي و مشروع بدن، كه به محض احساس نياز به راحتي مي‌تواند برآورده شود، مي‌باشد. تعهد اخلاقي روزه‌دار تنها انگيزه‌اي است كه وي را ملزم به چشم پوشي از اين نياز كرده و اين امر به شدت نيازمند آن است كه انسان با اراده و صبري راسخ طي روز كه به مدت يك ماه تكرار مي‌شود به انجام اين مهم بپردازد.
2 – رها شدن از عادات روزانه:روزه به معناي اطاعت از دستورات خداوند و سرتسليم فرود نياوردن در برابر نيازهاي آمرانه بدن كه معمولاً مشروع و قانوني بوده مي‌باشد. روزه حايلي در برابر عادات مرسوم و روزانه است. تعهدي موقتي كه بنابر آن انسان با گرسنگي و تشنگي و دوري از لذت، به تربيت و پرورش روح خود مي‌پردازد.
3 – سالم‌سازي كاركرد اعضاي بدن:حضرت محمد(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده‌اند: «براي هر چيز زكاتي‌است. زكات بدن روزه است. روزه بگيريد تا سالم بمانيد.» اين كلمات قصار، دربرگيرنده مطالعات مخصوصي است كه در كل جهان در مورد اثرات متعدد و مفيد روزه بر روي اعضاي بدن صورت گرفته است.
گرسنگي و تشنگي ناشي از روزه، معمولاً موجب ترشح اسيد غدد گوناگون بدن مي‌شود، اسيدهايي كه موجب از بين رفتن ميكرب‌هاي بيماري‌زا مي‌شوند. از طرفي روزه عملكرد بهتر ديگر غدد بدن كه به دليل سيستم يكنواخت و ثابت تغذيه‌اي در طول سال فعاليت كمتري داشته‌اند، را موجب مي‌شود.
به عبارتي ديگر، روزه اين امكان را فراهم مي‌سازد تا كاركرد مكانيزم طبيعي بدن، با تحريك به موقع حس واقعي گرسنگي و تشنگي را – كه طي گذشت روزها و سال‌ها بر اثر عادات غذايي غلط مختل شده و بيشتر پاسخگوي هوس‌ها و خواسته‌هاي نابه‌جاي غذايي و دستورات آمرانه اجتماعي، خانوادگي و رواني بوده تا نيازهاي حقيقي و مفيد بدن- دوباره به وضعيت مطلوبي برگرداند.
4 – خوگرفتن به فضيلت «صداقت»:روزه‌دار مسلمان تحت آزمايش سختي قرار مي‌گيرد كه در آن خود به تنهايي مراقب اعمال و رفتارش بوده و خداوند فقط شاهد رفتار او است. شخص روزه‌دار در حالي كه همه چيز براي خوردن و آشاميدن در دسترس دارد، هر لحظه وسوسه مي‌شود تا رفع تشنگي و گرسنگي كند.
تنها چيزي كه مانع از اين عمل مي‌شود، وجدان و ايمان او به خداوند مي‌باشد به جز خداوند شخص ديگري شاهد پرهيز او از خوردن و آشاميدن نيست از سن بلوغ به بعد، مسلمان روزه‌دار، صفت صداقت را در خود پرورش داده و با وجود وسوسه‌هاي مادي و فشار احساسات و خواسته‌هايش به تعهدات اخلاقي پايبند مي‌باشد.
روزه، صداقت شخص روزه‌دار را به بوته آزمايش مي‌گذارد. حضرت محمد در اين مورد فرموده‌اند: روزه نوعي امانت است. امانتي را كه به شما سپرده شده، حفظ كنيد.
5 – ثبات و حفظ ايمان:روزه، خلوص و ثبات ايمان فرد مؤمن را محك زده و پايه‌هاي اين ايمان را محكمتر مي‌سازد. روزه كشمكشي بين نيازهاي مشروع بدن (گرسنگي، تشنگي و نياز جنسي) كه مرتباً انسان را تحت فشار قرار مي‌دهند و احساسي دروني و تمايلي روحي كه بنا به خواسته خداوند در برابر نيازهاي جسمي مقاومت كند، مي‌باشد.
در حالي كه فقط خداوند شاهد چنين امتحاني است، مقاومت و پايداري در برابر اين نيازها و خواسته‌ها، موجب استحكام ايمان شخص روزه‌دار به خداوند شده و به او اين امكان را مي‌دهد تا عملاً خلوص ايمانش را درك كند.
6 – برقراري رابطه مستقيم با خداوند:خداوند به عبادات، دعا و نيايش بندگاش طي ماه رمضان توجه خاصي دارد. خداوند در اين رابطه مي‌فرمايد: «تمامي اعمال نيكي كه فرزندان آدم انجام مي‌دهند، به خاطر خودشان انجام داده‌اند. به جز روزه كه براي من انجام مي‌شود و من خود پاداش آن را خواهم داد.»
« شخص روزه‌دار، طعم 2 لذت را مي‌چشد:
يكي در لحظه افطار، زماني كه شروع به خوردن و آشاميدن مي‌كند
و ديگري زماني كه مرا ملاقات مي‌كند و من او را وارد بهشت خواهم كرد.»
پيامبر اكرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) طي خطبه‌اي با خاطرنشان كردن فوائد بي‌شمار ماه خير و بركت رمضان چنين فرموده‌اند: «رمضان ماهي است كه در آن شما ميهمانان خداوند هستيد، ميهماناني كه نزد خداوند از عزت و ارزش والايي برخورداريد. ماهي كه در آن نفس‌هاي شما با ارزش، خواب شما عبادت، عمل شما مقبول و دعاهاي شما اجابت خواهد شد.» «گرسنگي و تشنگي ماه رمضان، يادآور گرسنگي و تشنگي روز قيامت است.»
7 – همدردي با نيازمندان:پيامبر اكرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) ماه رمضان را ماه همدردي و يك نهاد راستين براي ياري رساندن به نيازمندان مي‌داند. امام محمدباقر در اين زمينه فرموده‌اند:«خداوند روزه را بر شما واجب شمرد تا ثروتمندان، مصيبت و اندوه گرسنگان را حس كرده و با فقرا همدردي كنند.»
امام صادق (علیه السّلام) در ادامه سخن پدرشان چنين فرموده‌اند:«خداوند روزه را واجب كرد تا فقرا و ثروتمندان در يك سطح قرار گيرند چرا كه براي ثروتمندان فرصتي پيش نمي‌آيد تا طعم گرسنگي را چشيده و به ياد فقرا بيفتند.»بنابراين خداوند با چشاندن طعم گرسنگي و بيچارگي به ثروتمندان و براي همدردي كردن آنان با ضعيفان، روزه را بر همه بندگان خود چه فقير، چه غني واجب شمرده است.
اما آيا حس گرسنگي به تنهايي قادر خواهد بود تا توانگران را به ياد درماندگي و گرسنگي انداخته و آنان را بر آن دارد تا داوطلبانه و سخاوتمندانه به محرومان و نيازمندان كمك كنند؟
درك مفهوم گرسنگي، مؤثرتر از هزار پند و مؤعظه در مورد ياري رساندن به نيازمندان بوده و به شيوه‌اي صامت ولي فصيح‌تر و رساتر مي‌تواند بر روي ثروتمندان اثرگذار باشد. با اين حال اسلام روزه را براي آن واجب ندانسته تا ثروتمندان به خود آمده و به فقرا ياري برسانند. بلكه براي هر ياري و بخشش در ماه رمضان، ثوابي حداقل برابر و يا حتي بيشر از ثواب خود روزه در نظر گرفته شده است.
پيامبر اكرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در اين مورد فرموده‌اند: «هر كس كه به روزه‌دار ديگري افطاري دهد، ثوابي برابر روزه شخص روزه‌دار و همچنين به اعمال نيكي كه شخص روزه‌دار بر اثر نيروي حاصل از خوردن آن غذا انجام دهد، به شخص افطاري دهنده داده خواهد شد.»
منبع:http://www.bashgah.net
/خ